Medicijnen kunnen bijwerkingen hebben en daarom moeten je hartslag, bloeddruk en ademhaling steeds worden gecontroleerd. Ook de hartslag van de baby moet goed in de gaten gehouden worden. De apparatuur daarvoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar. Een uitzondering hierop is lachgas. Met lachgas hoeft de conditie van jou en je kindje niet extra gecontroleerd te worden, maar kan alleen maar toegediend worden in het ziekenhuis. Met uitzondering van lachgas zijn dus alle andere medicinale vormen van pijnstilling een indicatie om je te verwijzen naar de gynaecoloog. Zij nemen de bevalling dan van ons over.
Voor alle medicijnen geldt dat zij bijwerkingen kunnen hebben voor jou en voor je baby. De bijwerkingen voor je baby op de lange termijn zijn nog niet goed onderzocht. Ook de effecten op de borstvoeding zijn nog niet helemaal bekend.
De pijnbehandelingen die hier besproken worden, zijn nog niet in elk ziekenhuis te krijgen. In het Zuyderland Medisch Centrum zijn alle vormen van pijnstilling mogelijk. Bij het lachgas dient wel een kamer met lachgas beschikbaar te zijn. In het MUMC is uitsluitend pijnstilling in de vorm van een injectie met pethidine en een ruggenprik mogelijk.
Soorten pijnstilling met medicijnen
- Injectie met pethidine
Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen een half uur en werkt 2 tot 4 uur. Je wordt er suf / slaperig van en ook je kindje kan er wat slaperig van worden. Via het ctg apparaat worden jij en je kindje in de gaten gehouden. De injectie is tot en met zo’n 7 cm ontsluiting mogelijk.
- Lachgas
Lachgas (Relivopan®) is een mengsel van (di)stikstof(oxide)(N2O) en zuurstof (O2). Je geeft jezelf alleen tijdens een wee lachgas via een mond/neusmasker. Je doet een kapje over je neus en mond, hangt een kin masker om en ademt het gas in. Na de wee haal je het kapje weer weg en stopt de toediening vanzelf. De verloskundige houdt in de gaten of je het lachgas goed gebruikt. Deze vorm van pijnstilling is toepasbaar vanaf 5-6 cm ontsluiting.
- Pompje met remifentanil
Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven. Deze vorm van pijnstilling is mogelijk na 3 cm ontsluiting maar mag maar ongeveer gedurende 5 uur toegediend worden.
- Ruggenprik (epidurale analgesie)
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verschillende pijnstillende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zoveel mogelijk stil blijven liggen of zitten. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 minuten voel je dat de pijn een stuk minder wordt. Deze vorm van pijnstilling is mogelijk vanaf ongeveer 3 cm ontsluiting. Een ruggenprik heeft op zich weinig effect op de conditie van je kindje. Als er complicaties zijn, bijvoorbeeld door koorts, zijn er wel gevolgen. Je kindje kan dan medicijnen krijgen of moet langer in het ziekenhuis blijven.
Rond 32 weken zwangerschap zullen we je een folder over pijnstilling meegeven, ‘Jouw bevalling: hoe ga je om met pijn?‘. Hierin worden alle mogelijke vormen van pijnstilling tijdens de bevalling uitgebreid uitgelegd en komen ook de voor- en nadelen van elke vorm van pijnstilling aan bod. Mocht je er na het lezen nog vragen over hebben, zullen we hier op terugkomen bij de controle in de 36e zwangerschapsweek. Merk je tijdens de zwangerschap dat je erg bang bent voor de bevalling, laat ons dit dan weten tijdens een zwangerschapscontrole. We zullen je handvaten proberen te geven om hiermee om te gaan door bijvoorbeeld het maken van een geboorteplan of het volgen van een bepaalde zwangerschapscursus. Hierdoor krijg je meer vertrouwen in jezelf en in de bevalling.